ĐOẠN THƠ RỜI

                                       

卞之琳

BIỆN CHI LÂM ( Bian Zhilin )

1910-2000 

Biện Chi Lâm quê tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, sinh năm 1910. Từ thuở nhỏ, ông đã có thiên hướng yêu thích thơ ca kim cổ. Năm 1929, ông theo học khoa tiếng Anh, trường Đại học Bắc Kinh. Thời gian này, ông đọc nhiều và chịu ảnh hưởng các nhà thơ lãng mạn Anh và nhà thơ tượng trưng Pháp. Ông làm thơ rất sớm. Thi tập đầu tiên ông xuất bản là cuốn Tam thu thảo, (1934), trong đó nhiều bài nhuốm màu sầu muộn và tuyệt vọng, tình cảm phổ biến của giới trẻ lúc này.

Chịu ảnh hưởng của trường phái “ Tân nguyệt “, Biện Chi Lâm là người có nhiều đóng góp cho việc hiện đại hoá thơ ca Trung Quốc. Ông từng là đồng chủ biên tạp chí “ Tân Thi “ ( 新诗 ), cùng với Đái Vọng Thư ( Dai Wangshu, 戴望舒 ), 1905-1950, là nhà thơ trẻ từng du học ở Pháp, làm thơ bằng tiếng Pháp, sau có dịch thơ Pháp ( Les Fleurs du Mal, Baudelaire ), thơ Tây Ban Nha ( Federico Garcia Lorca ).

Ông cũng từng là giáo sư ngoại ngữ trường Đại học Bắc Kinh, chuyên viên nghiên cứu tại Sở văn học nước ngoài thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc.

Một số tác phẩm tiêu biểu, sau cuốn Tam thu thảo nói trên:

Ngư mục tập (1935),

Hán viên tập (1936),

Uý lạo tín tập (1940),

Thập niên thi thảo (1942),

Điêu trùng kỷ lịch (1930-1958).

Bài thơ Đoạn chương giới thiệu dưới đây nguyên là bốn câu lấy từ một bài thơ dài. Tác giả cho biết cả bài ông thích nhất bốn câu này nên ông cắt ra, cho nó thành một bài độc lập. Chính vì vậy ông đặt tên là Đoạn chương ( Đoạn thơ rời ). Và đây là bài thơ tiêu biểu cho khuynh hướng sáng tác của Biện Chi Lâm, trở thành một trong những bài nổi tiếng nhất của ông. Con người với con người, cảnh vật với cảnh vật, con người với cảnh vật, tất cả hoà quyện trong mối quan hệ đan xen, người ngắm cảnh rồi người biến thành cảnh được nhìn ngắm. Giao thoa, giao cảm, giao tình, thiên nhiên cây cỏ là mình hay ta. Cầu in bóng ánh trăng tà, lầu cao ngắm xuống như là cầm tay. Hỡi ôi người đó ta đây, mà trong mộng tưởng ngày ngày gặp nhau.

断 章

你站在桥上看风景， 　　

看风景的人在楼上看你。 　　

明月装饰了你的窗子， 　　

你装饰了别人的梦。

Dịch âm

ĐOẠN CHƯƠNG

Nhĩ trạm tại kiều thướng khán phong cảnh

Khán phong cảnh đích nhân tại lâu thướng khán nhĩ

Minh nguyệt trang sức liễu nhĩ đích song tử

Nhĩ trang sức liễu biệt nhân đích mộng.

Bài dịch 1:

Em đứng trên cầu ngắm phong cảnh

Người trên lầu ngắm cảnh nhìn em

Trăng sáng trang trí cửa sổ nhà em

Em tô điểm giấc mộng người khác.

Bài dịch 2:

Dừng bước trên cầu em ngắm cảnh

Lầu cao ai đứng ngắm nhìn em

Trăng vàng tô điểm phòng em nhỏ

Hình em vẽ mộng người đẹp thêm.

Bài dịch 3:

Dừng chân ngoạn cảnh bên cầu

Nào hay người đứng trên cao ngắm nhìn

Phòng em trăng sáng lung linh

Ai kia ủ mộng bằng hình bóng em.

Bài dịch 4:

You stand on a bridge, enjoying the view

From a balcony someone’ s watching you.

The bright moon adorns your window

And you adorn someone’s dreams.

Bài dịch 5:

Debout sur le pont tu contemples le paysage

Celui qui regarde le paysage te voit de l’étage

La lune brillante orne ta fenêtre

Et toi, tu ornes le rêve d’un autre.

Bài bonus:

Và em, Trần Nữ Kim Long hỡi

Bên cầu em đứng ngóng chờ ai?

Chùa gần vẳng tiếng chuông khàn đục

Chỉ thời gian một tiếng thở dài.

Đưa em trở về thời Song ngoại

Quỳnh Dao nữ sĩ gối đầu giường

Đường về Thành Nội còn xa lắm

Xuôi nam ngược bắc mấy dặm đường...

Cửa sổ phòng em trăng sáng quá

Trăng Nguyệt Biều, trăng Vĩ Dạ xưa

Trăng về tô điểm thời xa lắc

Áo trắng, tóc dài, tuổi mộng mơ.

Em chừ khuất nẻo đường xa,

Tưởng là thoáng chốc, hoá ra muôn đời.

Núi cao chi lắm núi ơi!

THÂN TRỌNG SƠN

dịch và giới thiệu

30/5/2019