Bạn sẽ hỏi: đâu rồi những đoá tử đinh hương
Đâu những thứ siêu hình tẩm hoa á phiện
Đâu cơn mưa liên tục đập vào chữ nghĩa
Lấp đầy chúng với khe hở và chim muông?
Này đây, tôi sẽ kể hết bạn nghe.
Tôi sống ở ngoại ô
Thủ đô Madrid, với chuông,
Với đồng hồ và cây cối.
Từ nơi đây có thể nhìn thấy
Khuôn mặt khô của vương quốc Castilla
Như một đại dương bằng da.
Nhà tôi được mệnh danh
Căn nhà hoa, vì khắp cả bốn phía
Hoa phong lữ nở rộ,
Một căn nhà xinh xắn,
Có chó và trẻ con.
Có nhớ không, Raoul?
Còn nhớ chứ, Rafael?
Federica nữa, hẳn là vẫn nhớ,
Dưới lòng đất sâu?
Có nhớ không, từ trên ban công
Nắng tháng sáu đem hoa về ngập tràn môi bạn?
Nhớ không, những người anh em của tôi?
Thuở ấy, mọi thứ đều là tiếng ồn ã,
Vị mặn của hàng hoá,
Bánh mì chất đống hổn hển thở
Những kệ hàng nơi xóm chợ Arguelles với bức tượng
Tựa bình mực khô giữa lớp cá
Dầu chảy vào những chiếc thìa
Tiếng chân bước, tiếng đập tay
Vang rền trên phố,
Những mét, những lít, đơn vị chính xác
Đo đếm kích tấc cuộc đời,
Cá tươi xếp từng lớp chồng chất,
Trên những mái nhà trong nắng lạnh,
Chiếc chong chóng gió uể oải xoay
Khoai tây ngồn ngộn trắng ngà
Cà chua lớp lớp như từng đợt sóng biển xa.
Nhưng rồi một sớm mai tất cả bùng cháy
Một sớm mai ngọn lửa cuồng
Ngoạm hết mặt đất
Tàn sát mọi sinh linh,
Từ buổi ấy lửa cháy
Từ buổi ấy súng rền
Từ buổi ấy máu rơi.
Bọn cướp với máy bay và lính dữ
Bọn cướp với nhẫn vàng và gái đẹp
Bọn cướp với áo thụng đen vung vãi lời ban phước
Từ trời cao ập xuống giết trẻ con
Máu trẻ thơ loang đổ trên đường
Chảy thầm lặng như máu trẻ thơ.
Này lũ sài lang mà ngay cả sài lang còn khinh miệt
Loài đá mà ngay cỏ gai cắn vào cũng muốn nhổ ra
Giống rắn độc mà ngay cả rắn độc cũng kinh tởm!
Đối mặt với chúng bây ta đã thấy
Máu Tây Ban Nha trào lên như ngọn triều
Nhấn chìm chúng bây trong cơn sóng
Của lòng tự hào và của những lưỡi dao.
Hỡi lũ tướng tá bội phản
Hãy nhìn căn nhà của ta đổ nát
Hãy nhìn đất nước Tây Ban Nha tan hoang,
Từ mỗi ngôi nhà, thép lửa sẽ ngập tràn
Thay vì hoa,
Từ mỗi ngóc ngách của quê hương
Tây Ban Nha sẽ trổi dậy
Và từ mỗi xác trẻ thơ một họng súng chĩa ra từ đôi mắt
Từ mỗi tội ác viên đạn sẽ nảy ra
Ghim vào tim bọn bây.
Bạn sẽ hỏi: sao thơ anh không nhắc tới
Những giấc mơ và những bông hoa
Những ngọn hoả sơn hùng vĩ trên quê hương!
Hãy đến đây nhìn máu đổ trên đường
Hãy đến đây nhìn
Máu đổ trên đường,
Hãy đến đây nhìn máu đổ
Trên đường!
PABLO NERUDA
Thân Trọng Sơn dịch
