samedi 8 août 2015

Thơ TOSHIKO HIRATA




Thơ TOSHIKO HIRATA
Nhà thơ Nht Bn
( 1955 -        )



      T thp niên 80 ca thế k XX, Toshiko Hirata đã được nhc đến như mt khuôn mt ni bt trong trào lưu " bùng n các nhà thơ n " ca nn thi ca Nht Bn đương đại. Thơ Toshiko Hirata thường có v hài hước đen, đề cp nhng vn đề cá nhân trong nhng tình hung khác thường, dn đến nhng khc khoi v nếp sng gia đình truyn thng và v trí ca mi người theo phân công ca xã hi.
Các bài thơ dưới đây ( tr bài cui cùng - Đừng rung chuyn - là cm tác sau trn động đất kinh hoàng ngày 11/3/2011 tàn phá min đông bc nước Nht ) trích t tuyn tp Taminaru ( Cui cùng ), được gii thưởng Bansui năm 1997.
Thơ Toshiko Hirata đã được dch sang tiếng Trung, tiếng Hàn, tiếng Anh, tiếng Ý và tiếng Nga.
       Hin nay, Toshiko Hirata vn tiếp tc làm thơ, ngoài ra còn viết tiu thuyết, kch và tiu lun.


LI THAN PHIN CA CƯ DÂN


Ai đang trèo lên tường nhà đấy?
Tường có phi để trèo đâu
Tường để v hình lên mà

Ai đang nói trên mái nhà đấy?
Mái nhà có phi là nơi trò chuyn đâu
Mái nhà để khiêu vũ dưới mưa mà.

Ai đang đánh bóng ca s đấy?
Ca s có phi để đánh bóng đâu
Ca s để rn ràng va đập nhau mà.

Ai đang khóc dưới nhng tm ván sàn đấy?
Khong không bên dưới chng phi để khóc
Mà để nhng tên trm n np và ung đến say mèm.

Ai đang rơi t nhng cu thang đấy?
Cu thang chng phi để rơi
Mà để giăng dây phơi khô mc ng.

Ai đang gõ ca đấy?
Cánh ca chng phi để gõ vào
Ca đó, dng đứng lên,
Để ngăn cách bn và tôi.



K QUC


Gia đình kia có v hơi k quc phi không?
Chiếc anten truyn hình vn nm ch nó rơi xung
Tm bin hiu trước ca nhà là g r tin
H ch git giũ mi tháng mt ln
H có mt tượng Pht ln trước sân.
( Tôi thy vy khi trm nhìn qua hàng rào )

Gia đình kia có v hơi k quc phi không?
Ông chng đến đêm dt bò v nhà
Bà v mi sáng đi khiêu vũ
Lũ tr trn trung đi hc
C nhà nuôi trng nm dưới tm thm
( Tôi thy vy khi trm nhìn qua ca s phòng tm )


Gia đình kia có v hơi k quc phi không?
Ông chng đang chế to tên la
Bà v đang mài dao
Lũ tr đọc sách v bnh tt người ln
H ăn cơm bên dưới chiếc bàn
( Tôi nhn ra vy khi trm nhìn qua nhà bếp )

Gia đình kia có v hơi k quc phi không?
H chuyn đến đây tròn mt năm ri
H không mang theo quà cáp cui năm
H không đến để lun bàn mi chuyn
H du hành như mt gia đình đi dp năm mi
H đang trù tính mt kế hoch nào đó
( Tôi nghe nó đang bò dưới sàn ).


NGƯỜI VI NGƯỜI


Xin cho tôi nghe ging nói ca bn
Xin hãy lng nghe ging nói ca tôi

Xin v chiếc ca s bn thích
Xin hãy để tôi v sc màu tôi ưa.

Xin cho tôi mượn cái h ca bn
C thoi mái trèo lên ngn núi ca tôi.

Xin cho tôi xem xương đòn ca bn
Hãy đổi mt mu xương ca bn cho tôi.

Xin cho tôi xem đường ch tay may mn ca bn
Tôi s cho bn mt phn đường sinh mnh ca tôi.

Xin để tôi tiếp cn tường thut ca bn
Xin nghe trn câu chuyn ca tôi.

Xin cho tôi xem thương tích ca bn
Xin hãy nhìn vết so ca tôi.

Xin để tôi thy bn ra sao khi mt đẫm l
Tôi cũng s khóc bi mun bn cnh tôi.

Xin v cho tôi bn đồ
Ca thành ph nơi bn sinh trưởng
S có ngày tôi mun cùng bn đi đến đó.

Xin cho tôi xem chiếc bóng ca bn
Tôi s xếp nó cnh bóng ca tôi
Hn là c hai s ging ht nhau
Xin cho tôi biết tên bn
Và cũng xin hãy hi tên tôi.



NGƯỜI KHÔNG CÓ CÁNH TAY


Có người không có cánh tay đang đứng đó
Hn vi tôi đối mt nhau li băng qua đường
Như có chiếc cu dây thng treo gia hai chúng tôi
Hn không có cánh tay nào
Hn đi li này khi đèn xanh bt
Tôi va đi va nhìn xung đôi giày
Ra v đang lo lng
Tôi bước đi bên hn
Khi đã ti phía bên kia
Khi đã vượt qua cu tôi quay li nhìn
Tôi nhìn chiếc áo choàng cũ k ca hn
Tôi quan sát hai ng tay trng không
Nơi áo choàng ca hn đang pht phơ trong gió.

Tôi là người đã cht hai cánh tay ca hn
Tôi dùng cưa ct ri chúng
Như cách vt b hai cành cây tha thãi
Để hn không th cm bánh lái
Để hn không th gõ phím đàn
Để hn không th m ca đi ra
Để hn không th đến nơi nàng
Để hn không th túm ly ngc nàng
Để hn không th bóp c nàng
Tôi đã cưa vi tt c sc lc
Tôi thc hin hoàn ho, xem đấy là ln đầu tiên
Du hn đã khen tôi thành tho
Thân th ca người không cánh tay
Vn sch s như cái cây vào mùa đông
Nhưng

Nhng cánh tay mc li, mc li na
Khi hn ti được phòng nàng
Hai ng tay rng ca chiếc áo choàng
S đầy đặn li như nhng cành cây
Ngay c khi tôi đã tách gn làm hai
Nhng cánh tay mc li, mc li mãi.



GIA ĐÌNH NG NGHĨNH CA TÔI


Nhng con qu tháng tám
Nhìn chm chp chúng tôi.
T sáng tinh mơ tr đi
Cha không th ti cơ quan chính ph
M không th đi thương thuyết vi hãng bo him
Con gái không th đi làm công ty thiết kế
Con trai không th dy khoa hc xã hi.

Nhng con qu tháng tám
Nhìn chm chp chúng tôi
Ngay c vào bui chiu
Cha không th ti lp hc khiêu vũ
M không th gp hun luyn viên qun vt
Con gái không th ln vi bình hơi
Con trai nhún nhy mt điu nht nhoà trong phòng khách.

Nhng con qu tháng tám
Nhìn chm chp chúng tôi
Ngay c khi đêm đã xung
Cha không th thiêu hu nhà kho
M không th la gt tình nhân
Con gái không th cướp taxi
Con trai không th bt cóc tr nít.



LI CHÀO HI LÀ QUAN TRNG


Khi bn sp qua cu
Hãy chào hi " Xin cho tôi đi qua "
Nếu không nói, chiếc cu s gãy đôi
Khi bn mi đi na đường.

Khi bn sp bước vào xe
Hãy chào hòi " Xin cho tôi vào "
Nếu không nói, bánh xe s n
Khi bn ngi xung ghế.

Khi bn sp bơi trong h
Hãy chào hi " Xin cho tôi bơi "
Nếu không nói, h nước s biến thành cát
Khi bn nhúng chân vào.

Khi bn sp lau mt
Hãy chào hi " Xin để tôi cùng lau vi bn "
Nếu không nói nói, chiếc khăn s thy đau
Khi bn đắp vào mt.

Khi bn sp lên giường ng
Hãy chào hi " Xin cho tôi ng đây "
Nếu không nói, chiếc giường s biến thành quan tài
Khi bn mi thiếp ng.




PHÒNG NG CA VAN GOGH NHƯ TÔI NHÌN THY


Trong phòng này có hai cái ghế
C hai đều gin d, chng cu k,
Th loi không rõ,
Tui tác cũng không rõ,
C hai đều gin d nhưng
Ghế bên trái hơi trưởng thành hơn
Cái ghế bên phi
Có th nó là anh trai
Còn cái ghế bên trái là em gái.

Gia hai cái ghế là mt cái bàn
Choán gn hết na căn phòng
Kích thước cái giường còn ln hơn
Cái bàn và hai cái ghế đặt sát nhau
Có điu cái giường chng chút xu h
V kích thước quá c ca mình.

Bàn và ghế đều đứng
Trong khi giường thì nm
My ngày nay nó không n lm
" Kho hơn nhé, cha ơi "
" Kho hơn nhé, cưng ơi "
Người v và hai đứa con
Nhìn cnh đó, lòng lo lng, bn chn.

Người chng không cm c được lâu
Máu chy ra t cơ th ông
Nhum sàn nhà mt sc màu u ti
Người v cm cái bình vi cái cc
Sn sàng đem nước ti cho người chng đang hp hi.

Mnh vi ln treo trên tường
Để bc cơ th người cha khi ông chết
Người anh ln đã âm thm quyết định
T mình làm vic đó khi đến lúc cn.
Không hay biết chuyn gì đang xy ra
Em gái nh đến gn bên cha
Nhưng không tht được nên li.





      
                                       ( Bedroom in Arles, tranh Van Gogh - Ngun : Wikipedia )



Người ngh sĩ đã v cnh này
Lúc cui đời đã t bn vào mình trên đồng lúa mì
Người ngh sĩ đã v cnh này
Thu sinh thi sng vi gia đình không hnh phúc.

Màu sc cái giường trong phòng
Ging vô cùng vi màu sc đồng lúa mì
Trong khi các bc tường ca gian phòng
Ging vô cùng vi màu sc bu tri
Che ph cánh đồng lúa mì.



ĐỪNG RUNG CHUYN


Nó rung chuyn
Hôm nay nó li rung chuyn na
Tôi không biết rng trái đất
Là mt cái nôi ng ngược
Mt cái nôi ác nghit khiến cho
Không ai ng được, c người ln ln tr con.

Bây gi là tháng ba, là mùa xuân,
L ra phi là mt mùa hin lành vi gic xuân êm,
Khi ng sâu ta chng thy tri đã sáng,
Nhưng mùa xuân năm nay
Rung lc ta và không để ta
Yên ng gic nng.

Hi trái đất, ch cn
Nhà ngươi c thn nhiên
Vui v quay tròn mãi
Dành s rung chuyn
Cho hoa pht phơ trong gió,
Cho qun áo git xong phơi phóng c năm
L ra ngươi ch cn thn nhiên quay tròn
Vô hi, vô tâm.

Hi nhng sc mnh đang xô lc trái đất
Hãy biến thành bong bóng và tan biến đi
Đừng rung chuyn
Đừng rung chu
Đừng run
Đừng
Đừng
Không!



( Dch t bn tiếng Anh ca Jeffroy Angles.
   Ngun :       actionyes.org )


THÂN TRNG SƠN
dch và gii thiu